Opryskiwacze ogrodnicze

Opryskiwacz jest niezbędny w każdym ogrodzie. Służy do wykonywania różnego rodzaju zabiegów pielęgnacyjnych na roślinach lub trawnikach, takich jak nawożenie lub ochrona przed chorobami czy szkodnikami. Za pomocą opryskiwacza nanosimy na rośliny środki ochrony roślin, nawozy czy też preparaty biologiczne. Dobrej jakości opryskiwacze wykonane są tworzywa sztucznego o dużej wytrzymałości i odporności chemicznej. Zbiornik opryskiwacza powinien być półprzezroczysty, z wyraźnie zaznaczoną skalą pojemności, co umożliwia kontrolowanie ilości cieczy w zbiorniku. Warto również zwrócić uwagę na możliwość montażu dodatkowych elementów, na przykład lanc przedłużających, czy też na obecność filtra na wlocie rurki zasysającej, który zapobiega zapychaniu się dyszy. Ważne jest również to, czy dostępne są na rynku ogrodniczym odpowiednie dla wybranego modelu zastawy naprawcze lub pojedyncze elementy wymienne (dysze, uszczelki, filtry, zawory czy pompy), wtedy w przypadku uszkodzenia jednej części nie ma potrzeby wymiany całego opryskiwacza.

Rodzaje opryskiwaczy

Opryskiwacze różnią się od siebie sposobem pracy, pojemnością i parametrami technicznymi, a także ceną. Kupując opryskiwacz, musimy wybrać taki, który będzie odpowiedni dla naszych potrzeb. Te wykorzystywane w ogrodach możemy podzielić na trzy podstawowe grupy: opryskiwacze ręczne, naramienne i plecakowe. Rzadziej spotykany w ogrodnictwie amatorskim jest czwarty rodzaj - opryskiwacz wózkowy.

Opryskiwacze ręczne

Obsługujemy je trzymając bezpośrednio w rękach. Są najmniejsze i najtańsze spośród wszystkich rodzajów opryskiwaczy. Zwykle mają pojemność od 0,5 do 2 litrów. Ze względu na niewielką pojemność najlepiej sprawdzą się w niewielkich ogrodach, używane są również na balkonach, tarasach oraz w domach, do pielęgnacji roślin doniczkowych. W dużych ogrodach przydadzą się na przykład wtedy, gdy szkodnik zaatakuje pojedyncze rośliny i potrzebujemy niewielkiej ilości oprysku. Ze względu na mechanizm działania, opryskiwacze ręczne możemy podzielić na pulsacyjne lub ciśnieniowe.

• Opryskiwacze ręczne pulsacyjne: Jest to najprostszy rodzaj opryskiwacza, w którym rozpylenie cieczy następuje tylko wtedy, gdy naciskamy dźwignię ręką. Zwykle wyposażone są w dysze z tworzywa sztucznego.
• Opryskiwacze ręczne ciśnieniowe: Są wyposażone w pompę, która umożliwia wytworzenie ciśnienia w zbiorniku przed wykonaniem zabiegu opryskiwania. Dzięki temu praca tego rodzaju opryskiwaczami jest bardziej wydajna, a rozpylenie bardziej równomierne. Dobrze jest wybrać model z dyszą wykonaną z mosiądzu, gdyż są one trwalsze i bardziej precyzyjne od plastikowych.

Opryskiwacze naramienne

Mają pojemność od 3 do 12 litrów. Są zwykle używane w średniej wielkości ogrodach przydomowych. Zawieszane są za pomocą paska na ramieniu, na nim więc spoczywa ich ciężar. Pamiętajmy jednak, że im większy zbiornik wybierzemy, tym będzie on cięższy po wypełnieniu cieczą, należy więc dobrać wielkość opryskiwacza do naszych możliwości. W tego rodzaju opryskiwaczach powietrze jest wtłaczane do zbiornika przez wciskanie trzymanego w ręku uchwytu pompy. Po wypełnieniu przez powietrze przestrzeni wolnej od cieczy możemy rozpocząć pracę. Ciecz wydostaje się na zewnątrz przez dysze przymocowaną do lancy, więc ma zasięg dużo większy niż opryskiwacze ręczne. Opryskiwacze naramienne są wyposażone w zawór bezpieczeństwa, który chroni przed nadmiernym ciśnieniem w zbiorniku. Niektóre modele są również wyposażone w manometr, który pokazuje aktualne ciśnienie w zbiorniku.

Opryskiwacze plecakowe

Różnią się od naramiennych sposobem noszenia - zakładamy je na plecy. Dzięki temu ciężar rozkłada się na oba ramiona i możemy swobodnie poruszać się z jeszcze większym zbiornikiem. Mają one pojemność od 12 do 20 litrów. Pozwala to na opryskanie jednym zbiornikiem dość dużych powierzchni, ten rodzaj opryskiwaczy przydatny jest więc w dużych ogrodach lub niewielkich sadach. Dźwignia napędu pompy umieszczona jest z boku zbiornika. W niektórych modelach dźwignia umieszczona jest z lewej lub prawej strony, dzięki czemu zarówno osoby praworęczne, jak i leworęczne mogą wybrać opryskiwacz odpowiedni dla siebie. Ten rodzaj opryskiwaczy może być wyposażony w manometr umieszczony na rękojeści lancy opryskiwacza. Niektóre modele mają też regulator ciśnienia, który umożliwia pracę przy różnym jego zakresie, dzięki czemu możemy kontrolować ilość cieczy i stopień jej rozdrobnienia. Nowsze typy opryskiwaczy plecakowych mogą być również wyposażone w mechanizm z napędem elektrycznym, dzięki czemu nie musimy ręcznie pompować zbiornika.

Opryskiwacze wózkowe

Mają tę zaletę w porównaniu do pozostałych, że nie wymagają dźwigania. Są wyposażone w duże i szerokie koła, dzięki którym mogą być prowadzone nawet po nierównym terenie. Mają zwykle pojemność 20 l, nadają się więc do dużych ogrodów. Są bardzo wygodne w użyciu i przydatne dla osób, które z różnych względów nie mogą pozwolić sobie na noszenie opryskiwacza na ramieniu lub plecach.

Opryskiwacze akumulatorowe

Na rynku ogrodniczym są dostępne również opryskiwacze akumulatorowe, które umożliwiają nam wykonywanie oprysków, nawożenia lub nawadniania bez konieczności ręcznego dopompowywania. Są bardzo wygodne zwłaszcza wtedy, gdy mamy do opryskania dużą powierzchnię. Akumulator zamontowany w opryskiwaczu gwarantuje nam odpowiednie ciśnienie w zbiorniku przez określoną ilość czasu, dzięki czemu praca z takim opryskiwaczem jest dużo mniej męcząca, niż gdybyśmy mieli dopompowywać go ręcznie. Zwykle opryskiwacze akumulatorowe wyposażone są w czujniki informujące o tym, że akumulator rozładowuje się - wtedy wystarczy naładować go i można dalej korzystać z opryskiwacza. Wyposażone w akumulator mogą być zarówno opryskiwacze plecakowe, jak i wózkowe. Opryskiwacze akumulatorowe doskonale sprawdzają się zarówno w ogrodach, jak i w szkółkach, szklarniach czy leśnictwie.

Zasady używania i przechowywania opryskiwaczy

Przed rozpoczęciem użytkowania opryskiwacza należy zapoznać się z instrukcją jego obsługi. Przed pierwszym użyciem zalecane jest przepłukanie go czystą wodą i sprawdzenie, czy wszystkie elementy są szczelne.

W trakcie użytkowania należy po każdym użyciu przepłukać opryskiwacz czystą wodą, najlepiej kilkakrotnie. Gdy chcemy wlać nową porcję cieczy, należy zawsze przed odkręceniem pompy spuścić powietrze z opryskiwacza, pociągając za główkę zaworu bezpieczeństwa. Powietrze spuszczamy również po zakończeniu pracy. Jeśli używamy opryskiwacza dosyć często, wskazane jest co jakiś czas przesmarowanie zaworu bezpieczeństwa i pierścieni tłoka pompy olejem silikonowym. Jeśli w trakcie użytkowania zdarzy się, że dysza rozpylacza nie pracuje prawidłowo, należy rozkręcić go i przepłukać silnym strumieniem wody. Aby zmniejszyć ryzyko zapchania się dyszy, należy zawsze wlewać ciecz do zbiornika przez lejek z sitkiem, co powinno zatrzymać większą część zanieczyszczeń.

Należy pamiętać, że nawet dokładne, kilkakrotne płukanie opryskiwacza nie usunie ze środka wszystkich pozostałości po użytym środku, nie wolno więc używać go do żadnych innych celów w gospodarstwie domowym. Jeżeli zdarza nam się stosować w ogrodzie herbicydy, należy mieć oddzielny opryskiwacz, przeznaczony tylko do tego celu, gdyż nawet niewielka jego ilość pozostała w opryskiwaczu może być niebezpieczna dla roślin.

Po zakończeniu sezonu opryskiwacz należy dokładnie umyć i przesmarować olejem silikonowym tłok pompy oraz zawór bezpieczeństwa. Opryskiwacz najlepiej przechowywać w ciepłym, suchym miejscu. Pamiętajmy, aby nie przechowywać go w pomieszczeniach, w których trzymamy produkty spożywcze.

Elementy dodatkowe do opryskiwaczy

Oprócz wyposażenia podstawowego, możemy również zaopatrzyć się w różnego rodzaju akcesoria dodatkowe, ułatwiające wykonanie niektórych prac w ogrodzie. Większość tych akcesoriów nadaje się do opryskiwaczy naramiennych i plecakowych. W opryskiwaczach ręcznych nie ma możliwości ich montażu.

Lance przedłużające i specjalistyczne

Ułatwiają sięganie do wyższych gałęzi i miejsc trudno dostępnych. Na rynku ogrodniczym dostępne są lance różnej długości. Do wyboru mamy lance modułowe, czyli o stałej długości, oraz teleskopowe, czyli takie, które mają regulowaną długość. Są również lance specjalistyczne, przeznaczone do wykonywania konkretnych zabiegów, na przykład lance łukowe, doglebowe lub z kilkoma dyszami.

Dysze

Dysze mogą być płaskostrumieniowe, o jednokierunkowym strumieniu lub też o regulowanym kącie strumienia. W zależności od rodzaju dyszy, możemy regulować też wydatek cieczy roboczej, czyli ilość wypływającej z opryskiwacza cieczy w okresie jednej minuty. Wybór dysz pozwala na dobór rozpylacza w zależności od potrzeb użytkownika, rodzaju zabiegu i używanego środka chemicznego.

Osłony herbicydowe

Są to specjalne nasadki, zapobiegające niepotrzebnemu rozpryskowi cieczy roboczej. Są zwykle stosowane w przypadku konieczności użycia herbicydów, aby ochronić inne rośliny przed przypadkowym opryskiem i zniszczeniem.